Eyfel Kulesi asansörü, dünyanın bu ikonik yapısının en yüksek noktalarına giden yolu açmakla kalmamış, aynı zamanda önemli bir turistik cazibe merkezi ve mühendislik inovasyonunun parlak bir örneği haline gelmiştir. Kulenin 1889’da inşa edilmesinden bu yana defalarca yeniden inşa edilen bu benzersiz mekanik sistem, çaba, yaratıcılık ve teknolojik ilerlemenin hikayesini anlatıyor.
Eyfel Kulesi Asansörünün Tarihçesi
Gustave Eiffel kuleyi inşa etmeye karar verdiğinde, yolcuları 270 metreden daha yüksek bir yüksekliğe taşımanın eşi benzeri görülmemiş bir zorluk olacağını biliyordu. İlk Eyfel Kulesi asansörleri iki şirket tarafından tasarlandı: Otis (kuzey kulesinde) ve Roux, Combaluzier & Lepape (güney kulesinde). Mühendisler, kulelerin eğriliğine göre yörüngeyi uyarlamak zorundaydı; bu da eğimli rayların ve çift katlı kabinlerin tasarımında yenilik gerektiriyordu.
Teknik ve mühendislik zorlukları
Kulenin asansörünün tasarımı benzersiz sorunlarla karşı karşıyaydı:
• Eğimli ve kavisli bir yolda hareket etme
• Kablolar üzerindeki gerilimi azaltmak için ağırlık dengeleme sistemine ihtiyaç duyulması
• Başlangıçta bir buhar motoruyla tahrik gücü sağlanması
Bu özellikler, ilk Eyfel Kulesi asansörünü 19. yüzyıl teknolojisinin gerçek bir laboratuvarı haline getirmiştir.
Eyfel Kulesi asansör teknolojisinin evrimi
Çalışmaya başladığı günden bugüne asansör sistemi birçok kez iyileştirildi:
- yüzyılın başları: Buhar sisteminin bir kısmının elektrik motoruyla değiştirilmesi
- 1980’ler: Otis tarafından tamamen yeniden inşa edilmesi ve elektronik kontrol sistemlerinin kurulması
- Günümüz dönemi: Gelişmiş sensörlerle kombine hidrolik-elektrik teknolojisinin kullanımı
Bu değişiklikler yalnızca hızı ve güvenliği artırmakla kalmadı, aynı zamanda enerji tüketimini de optimize etti.
Bugünün teknik özellikleri
- Her kabinin kapasitesi: 92 kişi
- Hareket hızı: Saniyede 2 ila 4 metre
- Yolculuğun tamamlanma süresi: yaklaşık 8 dakika
- Rotanın yüksekliği: 276 metre
- Kabinlerin ağırlığı: 10 tonun üzerinde
Eyfel Kulesi’nde şu anda halka açık toplam 5 asansör ve 2 servis asansörü bulunmaktadır. Bu 5 halka açık asansör, kulenin farklı yerlerinde bulunmakta olup farklı teknoloji, güzergah ve kapasitelere sahiptir. Aşağıda her birini ayrı ayrı inceleyeceğiz:
1. Doğu ve Batı Sütun Asansörleri
Bu iki asansör, sütunların çapraz yolunu izleyen kulenin asansörleri arasında en ünlü ve teknik açıdan en etkileyici olanlarıdır.
• Sayı: 2 asansör (biri Doğu Sütununda, diğeri Batı Sütununda).
• Konum:
○ Doğu Sütunu (Pilier Est)
○ Batı Sütunu (Pilier Ouest)
• Güzergah: Zemin Kattan İkinci Kata. Bu asansörler ayrıca birinci katta da durmaktadır.
•Teknoloji:
○ Bu asansörler, benzersiz bir çift hidrolik kablolu sistem (Duolift) kullanır. Bu teknoloji hibrittir ve sütunların kavisli yolunu aşmak için tasarlanmıştır.
○ Çalışma mekanizması: Bodrum katında, 16 metre derinlikte, devasa bir hidrolik piston bulunur. Bu piston, bir arabayı dikey olarak hareket ettirir. Bu kabine çelik halatlar bağlanır ve bir makara sistemi aracılığıyla çift katlı asansör kabinlerini değişken açılı (54 ila 74 derece arasında) çapraz bir yolda kaldırıp indirir.
○ İkincil bir hidrolik kriko kullanan otomatik seviyeleme sistemi, hareket halindeyken kabinlerin tabanlarını her zaman yatay tutarak yolcuların rahat hissetmesini sağlar.
○ Bu sistemler 1986 yılında bir Fransız şirketi tarafından yenilenip kurulmuş ve o zamandan beri birçok kez modernize edilmiştir.
- Kapasite: Her asansörde iki çift katlı kabin ve toplam 92 kişilik kapasite (kabin başına 46 kişi) bulunur.
- Hız: Ortalama hızları saniyede 2 metredir (m/s).
2. Kuzey Sütunu Asansörü
Bu asansör, engelli kişilerin ve birinci kattaki Madame Brasserie restoranının ziyaretçilerinin erişimi için özel olarak tasarlanmıştır.
• Sayı: 1 asansör.
• Konum: Kuzey Sütunu (Pilier Nord).
• Seyahat güzergahı: Zemin kattan birinci kata.
•Teknoloji:
○ Bu asansör modern bir elektrikli asansördür. Hidrolik asansörlerin aksine, bu sistem kabini hareket ettirmek için bir elektrik motoru ve çekiş kabloları kullanır.
○ Bu asansör, özellikle tekerlekli sandalye kullananlar olmak üzere herkesin birinci kata erişimini kolaylaştırmak amacıyla 2000 yılında Otis tarafından kurulmuştur.
• Kapasite: Yaklaşık 40 kişi.
• Hız: Kısa rotası nedeniyle hızı, saniyede yaklaşık 1,5 metre ile ana asansörlerden daha yavaştır.
Eyfel Kulesi asansörü
3. En Üst Kat Asansörleri
Bu iki asansör dikey olarak hareket eder ve ziyaretçileri ikinci kattan kulenin tepesine çıkarır.
• Sayı: 2 asansör.
• Konum: Kule yapısının merkezinde, ikinci kat ile kulenin tepesi arasında.
• Seyahat güzergahı: İkinci kattan kulenin tepesine.
• Teknoloji:
○ Bu iki asansör de elektrikli Duolift’lerdir. İki kabin birbirine dengeli bir şekilde bağlıdır; yani biri yukarı çıkarken diğeri aşağı iner. Bu sistem ağırlıkları dengeler ve enerji tüketimini büyük ölçüde azaltır.
○ Bu asansörler, 1983 yılında orijinal hidrolik sistemin yerini almış ve en son 2008-2011 yılları arasında Otis tarafından tamamen modernize edilmiştir.
○ Kışın rüzgara ve çok düşük sıcaklıklara maruz kalmaları nedeniyle bu asansörler buz çözme sistemlerine ve hava koşullarına karşı yüksek dirence sahiptir.
• Kapasite: Her asansör 80 kişiye kadar taşıma kapasitesine sahiptir.
• Hız: Hızları saniyede yaklaşık 2,5 metredir. İkinci kat ile kulenin tepesi arasındaki 160 metrelik yolu kat etmek yaklaşık 1 dakika sürer.
Eiffel Kulesi Asansörlerinin Özeti Tablosu:
| Asansör Konumu | Hareket Yönü | Adet | Teknoloji Tipi | Kapasite (kişi) | Hız (m/s) |
| Doğu Ayağı (East Pillar) | Zemin → 2. Kat | 1 | Hidrolik-Halatlı (Duolift) | 92 | 2 |
| Batı Ayağı (West Pillar) | Zemin → 2. Kat | 1 | Hidrolik-Halatlı (Duolift) | 92 | 2 |
| Kuzey Ayağı (North Pillar) | Zemin → 1. Kat | 1 | Elektrikli (Halatlı) | ≈40 | 1.5 |
| Kule Merkezi (Central) | 2. Kat → Zirve | 2 | Elektrikli Duolift (Dengelemeli) | 80 | 2.5 |
Eyfel Kulesi Servis Asansörleri
Bu 5 genel asansöre ek olarak, kulede iki asansör daha bulunmaktadır:
1. Güney Sütun Asansörü: Bu asansör, ikinci kattaki “Le Jules Verne” restoranı için kargo, ekipman ve personel taşımak amacıyla kullanılan büyük bir servis asansörüdür. Bu asansör, yüksek yük kapasiteli elektrikli bir asansördür.
2. Küçük servis asansörü: Dahili iletişim ve farklı katlar arasında hafif ekipman taşımak için daha küçük bir asansör daha vardır.
Bu nedenle, Eyfel Kulesi’nde toplam 7 asansör bulunmaktadır; bunlardan 5’i ziyaretçi taşımacılığı, 2’si ise servis ve destek amaçlıdır. Bu asansörler, yılda 100.000 kilometreden fazla yol kat eden, yani dünya çevresinde iki buçuk tur atan bir mühendislik harikasıdır.
Eyfel Kulesi asansör bilet fiyatları:
– Yetişkinler: 35,30 Euro
– 12-24 yaş arası gençler: 17,70 Euro
– 4-11 yaş arası çocuklar: 8,90 Euro
– Engelli ziyaretçiler: 8,90 Euro
– 4 yaş altı çocuklar: ücretsiz
Eyfel Kulesi Asansör Sistemi Bakımı ve Güvenliği
Eyfel Kulesi’nde asansörleri denetlemek ve onarmak için 25 kişilik bir teknik ekip bulunmaktadır. Çelik kablolar periyodik olarak değiştirilir ve yedek sistemler olası kazaları önler.
Eyfel Kulesi Asansörünün Kültürel Mekânı
Birçok ziyaretçi için Eyfel Kulesi asansöründe yolculuk unutulmaz bir deneyimdir: metal yapıda yavaşça ilerlemek, Paris’in manzarasını kademeli olarak değiştirmek ve panoramik seyir platformuna ulaşmak. Bu deneyim yalnızca ileri düzey mühendisliğin bir örneği değil, aynı zamanda Parisli turist kimliğinin de bir parçasıdır.
Sonuç
Eyfel Kulesi asansörü bir ulaşım aracından çok daha fazlasıdır; geçmişle bugün arasında bir köprü ve yaratıcılık ile teknolojinin kaynaşmasının bir sembolüdür. Kule inşa edildiği dönemde inovasyonun sınırlarını zorlamış ve bugün hala dünyadaki dikey ulaşım teknolojilerinin ön saflarında yer almaktadır.
Yorum yok