Burj Khalifa Asansörü: Bir Mühendislik Başyapıtı + Film

828 metrelik şaşırtıcı yüksekliğiyle Burj Khalifa, yalnızca insan yapımı en yüksek yapı olmakla kalmıyor, aynı zamanda dünyanın en gelişmiş ve karmaşık dikey ulaşım sistemlerinden birine de ev sahipliği yapıyor. Burj Khalifa asansörü, yükseklik, hız, kapasite ve güvenlik gibi eşi benzeri görülmemiş zorlukların üstesinden gelmek üzere tasarlanmış bir mühendislik harikasıdır. Bu makale, bu sistemin tüm yönlerini yakından inceliyor. Aşağıda, Burj Khalifa asansörünün filmini birlikte izleyeceğiz.

 

1. Temel Rakamlar ve İstatitikler

Başlangıç olarak, bu asansörün genel özelliklerine bir göz atalım:

• Toplam asansör sayısı: 57
• Toplam yürüyen merdiven sayısı: 8
• Ana üretici: Amerika Birleşik Devletleri’nden Otis Elevator Company
• Asansörlerin maksimum hızı: 10 m/s (36 km/s)
• Bir asansörün kat ettiği en uzun mesafe: 504 m (dünya rekoru)
• Dünyanın en yüksek servis asansörü: Bu kulede 504 m yükseklikte bulunmaktadır.
• Temel teknoloji: Çift Katlı asansörler, Dişlisiz sistemler ve Varış Noktası Yönetim Sistemi.

Burj Khalifa’nın kaç katı var? Cevap: 163 kat

Burj Khalifa’nın kullanım alanlarına göre kat planları:

• Kattan 39. Kata: Konutlar ve bazı olanaklar
• Kattan 151. Kata: Ofisler, oteller, kurumsal süitler
• Kattan 163. Kata: Gözlem güvertesi (148. kata kadar halka açık)
• Katın Üzeri: Teknik katlar/anten (sadece personel)

Burj Khalifa’nın en üst katında neler var?

Burj Khalifa’nın halka açık son katı olan 148. katı, dünyanın en yüksek gözlem güvertelerinden birine ev sahipliği yapması nedeniyle bu yapının en ünlü ve özel bölümlerinden biridir.

148. katta neler var?

At The Top SKY – Gözlem Güvertesi

• Yer seviyesinden yaklaşık 555 metre yükseklikte özel bir gözlem güvertesi.

• Bu bölüm, “En Yüksek Açık Hava Gözlem Terası” (2014) Guinness Dünya Rekoru’na sahiptir.

• Cam iç bölümler ve şehri izlemek için açık bir terasa sahiptir.

VIP ve lüks hizmetler

• Halktan ayrı giriş (özel bir asansörle)
• VIP ziyaretçiler için Arap kahvesi, hurma ve lüks içeceklerin sunulduğu bir resepsiyon.
• Konforlu mobilyalar, yumuşak aydınlatma ve modern tasarımla rahat bir atmosfer.

360 derecelik bir izleme deneyimi

• Dubai’nin tamamını, Basra Körfezi’ni ve hatta çevredeki çölleri görebilirsiniz.
• Açık havalarda görüş mesafesi 80 km’ye kadar çıkabilir.

124. ve 125. katlar arasındaki fark

• Burası çok daha tenha ve özel.
• Daha pahalı ve daha lüks bir deneyim sunuyor (normal bir platformun maliyetinin neredeyse birkaç katı).

Burj Khalifa’nın sahibi kim?

Dubai’deki Burj Khalifa’nın şu anki sahibi Mohamed Alabbar’dır. Kulenin sahibi, BAE’nin en büyük gayrimenkul geliştirme şirketi Emaar Properties’dir. Şirket, Dubai hükümetine bağlıdır ve CEO’su Mohamed Alabbar’dır. Elbette, Burj Khalifa’nın inşası Dubai hükümdarı Şeyh Muhammed bin Raşid El Maktum’un kişisel mali desteğiyle gerçekleştirilmiştir.

Kule başlangıçta Burj Dubai olarak adlandırılıyordu, ancak 2010 yılındaki açılışının ardından Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Şeyh Halife bin Zayed El Nahyan onuruna Burj Khalifa olarak değiştirildi.

2. İnşaat şirketi ve mühendislik zorlukları

Burj Khalifa asansörlerinin devasa projesi, deneyimli ve saygın Otis şirketine emanet edildi. Şirket, o zamana kadar hiçbir projede deneyimlenmemiş benzersiz zorluklarla karşı karşıyaydı:

1. Eşi benzeri görülmemiş yükseklik: Kabini yarım kilometreden fazla bir yüksekliğe taşımak, çelik halatların ağırlığı, kulenin rüzgardan kaynaklanan salınımlarının etkisi (sallanma) ve gerekli gücün sağlanması gibi büyük sorunları beraberinde getirdi.
2. Hız ve konfor: Saniyede 10 metre hıza ulaşmak, kabinin aerodinamik tasarımını, gelişmiş fren sistemlerini ve asansör boşluğundaki havanın hareketinden kaynaklanan titreşimi ve gürültüyü en aza indirecek mekanizmaları gerektiriyordu
3.  Trafik yönetimi: Burj Khalifa her gün binlerce sakini, çalışanı ve turisti ağırlıyor. Sistemin bu kadar çok insanı minimum bekleme süresiyle taşıyabilmesi gerekiyor.
4. Güvenlik ve Acil Durum Tahliyesi: Acil bir durumda (yangın gibi) sakinlerin bu yükseklikten tahliyesi için güvenli bir plan tasarlamak kritik bir öncelikti.

Otis, bu zorlukların üstesinden gelmek için bir dizi yenilik ve gelişmiş teknoloji kullandı.

3. Asansör Türleri ve Kullanılan Teknolojiler

Burj Khalifa asansör sistemi tek bir ünite değil, farklı uygulamalara sahip birkaç asansör türünden oluşuyor:

       a) Çift Katlı Asansörler

Kulenin önemli bir yeniliği olan bu asansörler, tek bir çerçevede üst üste istiflenmiş iki kabinden oluşuyor. Bu tasarım, sistemin sefer başına iki kat daha fazla yolcu taşımasını sağlayarak asansör boşluğunun kapasitesini önemli ölçüde artırıyor.

• Ana kullanım: Bu asansörler çoğunlukla turistleri 124, 125 ve 148. katlardaki Gözlem Teraslarına taşımak için kullanılır.
• Kapasite: Her kabin (kat) 12 ila 14 kişi taşıma kapasitesine sahiptir, bu da yolculuk başına toplam 24 ila 28 kişi anlamına gelir.
• Kullanıcı deneyimi: Bu asansörlerin içinde, duvarlarda Dubai tarihini ve kulenin inşasını anlatan müzik ve grafiklerle dolu bir multimedya gösterisi oynatılır ve yolcular için zamanın nasıl geçtiğini ve tırmanışı keyifli hale getirir.

       b) Servis Asansörleri

Kulenin yüksekliği nedeniyle, 163 katın tamamında duran asansörleri kullanmak mümkün değildir. Bu durum büyük bir zaman kaybına neden olur ve sistemin verimliliğini düşürür. Mühendislerin çözümü “Gökyüzü Lobileri” konseptini kullanmaktı.

• Çalışma prensibi: Servis asansörleri, yolcuları ana lobiden 43, 76 ve 123. katlarda bulunan gökyüzü lobilerine kesintisiz ve yüksek hızda taşır. Yolcular daha sonra bu lobilerden, yalnızca belirli katlara hizmet veren “Yerel Asansörlere” binerler.
• Avantajı: Bu bölgeli sistem, gereken asansör boşluğu sayısını azaltır, kullanılabilir kat alanını artırır ve bekleme sürelerini en aza indirir.

       c) Servis/İtfaiye Asansörü

Bu asansör kendi başına bir rekordur.

• Dünya Rekoru: 504 metre uzunluğuyla dünyanın en yüksek servis asansörüdür.
• Kapasite: Bu asansör, ağır ekipman ve kurtarma görevlilerini taşımak için 5.500 kilogram kapasiteye sahiptir.
• Güvenlik Özellikleri: Bu asansör, yangına dayanıklı beton duvarlı özel bir boşlukta yer almaktadır. Tamamen su geçirmezdir ve yangın durumunda dumanın kabine girmesini önlemek için pozitif hava basınç sistemi kullanır. Güç kaynağı da tamamen bağımsızdır ve acil durum jeneratörlerine bağlıdır. Acil durumlarda sakinlerin kontrollü tahliyesi için programlanmış dünyadaki ilk asansördür.

4.Teknik detaylar, hız ve boyutlar

Hız:

Kuledeki en hızlı asansörler olan “At The Top” gözlem güvertesine çıkan iki katlı asansörler saniyede 10 metre hızla hareket eder. Bu, yolcuların 124. kata yaklaşık 60 saniyede ulaştığı anlamına gelir. Yolcuların kulaklarındaki ani basınç değişikliklerini önlemek için, yolculuğun %10’luk kısmının başında ve sonunda asansör hızı düşürülür.

Temel teknolojiler:

• Kalıcı Mıknatıslı Dişlisiz Makineler(Dişlisiz motorkat): Daha küçük ve daha az bakım gerektirmelerinin yanı sıra, bu gelişmiş motorlar çok daha enerji verimlidir ve yumuşak, sessiz bir yolculuk sağlar.

• Otis CompassPlus™ Akıllı Varış Noktası Yönetim Sistemi: Bu sistem, asansörlerin “beyni”dir. Yolcu, asansöre binmeden önce dokunmatik bir panel üzerinden varış noktasına girer. Sistem daha sonra yakındaki katlara giden yolcuları akıllı bir şekilde gruplandırır ve onları belirli bir asansöre yönlendirir. Bu, gereksiz duraklamaları ortadan kaldırır ve seyahat süresini %27’ye kadar azaltır.
• Aerodinamik kabin tasarımı: Yüksek hızlı asansörlerin kabini, hava akışını keserek yüksek hızlarda uğultu ve titreşimi önleyecek şekilde tasarlanmıştır.
• Özel çelik kablolar: Uzun uzunlukları nedeniyle, kabloların ağırlığı sorun teşkil ediyordu. Otis, geleneksel kablolardan daha hafif ve daha güçlü, kompakt ve yüksek mukavemetli çelik kablolar kullandı.

5.Sonuç

Burj Khalifa asansör sistemi, yalnızca bir ulaşım aracı değil; dikey bir şehirde yaşamayı mümkün kılan akıllı, verimli ve ultra güvenli bir dikey ulaşım ağıdır. Çift katlı asansörler, yüksek hızlı servis araçları ve varış noktası yönetim sistemlerinin akıllıca birleşimi, dünya çapında gelecekteki gökdelenlerin tasarımı için bir model haline gelmiştir. Bu sistem, her gün binlerce insanı güvenli bir şekilde gökyüzüne taşıyan dünyanın en yüksek kulesinin kalbinde atan, yapısal, mekanik, elektronik ve yazılım mühendisliği arasındaki iş birliğinin zirvesinin bir sembolüdür.