Asansör Revizyonu Nedir? Resimli Tam İnceleme

Asansör Revizyonu nedir diye merak etmiş olabilirsiniz. Bu yazıda bu konuyu inceleyeceğiz. Modern binalardaki en hayati ve karmaşık ekipmanlardan biri olan asansörler, dikkatli ve düzenli bakım, muayene ve onarım gerektirir. Asansör muayene ve onarım süreci, özel aletler ve çalışma modları olmadan mümkün değildir. Bu modların en önemlilerinden biri, “Revizyon Kutusu” adı verilen bir araçla kontrol edilen “Revizyon Modu”dur. Bu yazıda, bu kavramları, uygulamaları, özellikleri ve bunlarla ilgili güvenlik ipuçlarını ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Birinci Bölüm: Asansör Revizyonu Nedir?

Asansör sektöründe revizyon, bir servis çalışanı veya yetkili asansör teknisyeni tarafından gerçekleştirilen bir dizi muayene, servis, bakım ve teknik onarımı ifade eder. Bu süreç, asansörün tüm mekanik ve elektrikli parçalarının doğru, güvenli ve optimum şekilde çalışmasını sağlamak için gereklidir.

Asansör revizyonunun temel amaçları şunlardır:

1. Güvenliği artırmak: Bir kaza meydana gelmeden önce olası tehlikeleri tespit etmek ve ortadan kaldırmak.
2. Arızaları önlemek: Aşınmış parçaları tespit etmek ve arızalanıp asansörün tamamen durmasına neden olmadan önce değiştirmek.
3. Performansı optimize etmek: Titreşim ve aşırı kabin gürültüsü olmadan sorunsuz hareket etmeleri için parçaları hassas bir şekilde ayarlamak.
4. Ekipmanlarin ömrünü uzatmak: Doğru bakım, pahalı asansör parçalarının daha uzun ömürlü olmasını sağlar.
5. Standartlara uyum: Asansör performansının en son ulusal yapı yönetmeliklerine ve standartlarına uygun olmasını sağlamak.

Revizyon işlemi, süspansiyon sistemi (kablo çekme), emniyet fren sistemi (paraşüt), regülatör, şanzıman motoru, kontrol paneli, iniş ve kabin kapıları, kılavuz raylar, kablo hareketi ve şaft ve makine dairesi içindeki ekipmanlar gibi unsurların kontrol edilmesini içerir. Asansör normal çalışırken (normal mod) bu kontrolleri yapmak imkânsız ve çok tehlikelidir. İşte “revizyon modu” tam da bu noktada devreye girer.

İkinci Bölüm: Asansörlerde Revizyon Modu Nedir?

Revizyon Modu, asansör kontrol sisteminde teknisyenin kabinin hareketini doğrudan manuel olarak kontrol etmesini sağlayan özel, otomatik olmayan bir çalışma modudur. Asansör bu moddayken, katlardan ve kabin içindeki düğmelerden gelen tüm çağrı istekleri devre dışı kalır ve asansör yalnızca revizyon kutusu aracılığıyla verilen komutlara yanıt verir.

Revizyon Modunun Temel Özellikleri:

1. Manuel Kontrol: Teknisyen, özel düğmelere basarak kabini çok düşük bir hızda yukarı veya aşağı hareket ettirebilir.
2. Sınırlı ve Güvenli Hız: Revizyon modunda kabinin hızı, teknisyenin kabinin tavanında güvenli bir şekilde durup kuyu içindeki bileşenleri inceleyebilmesi için standartlara göre çok düşük bir değerle (genellikle 0,3 ila 0,63 m/s arasında) sınırlandırılır.
3. Normal modu devre dışı bırakma: Tüm otomatik asansör çalışma sistemleri devre dışı bırakılır. Bu, kabinin ani ve beklenmedik şekilde hareket etmesini önler.
4.Güvenlik önceliği: Ana asansör güvenlik devrelerinin çoğu (paraşüt ve regülatör mikro anahtarları gibi), tehlike durumunda sistemi durdurmak için bu modda aktif kalır.

Revizyon modunu etkinleştirmek genellikle iki noktadan mümkündür:

• Kabinden: Revizyon kutusuna yerleştirilmiş bir anahtarla.
• Kontrol panelinden: Bazı sistemlerde, bu amaç için ana kontrol panelinde de bir anahtar bulunur.

Standart, kabindeki revizyon anahtarı aktif olduğunda, kontrol panelinin içindeki anahtarın aktif olmaması gerektiğini ve bunun tersinin de geçerli olduğunu belirtir (öncelik, daha tehlikeli konumdaki, yani kabindeki anahtara verilir).

Üçüncü Bölüm: Asansör revizyon kutusu nedir? (Revizyon Kutusu) veya Kod Kutusu

Revizyon kutusu, kod kutusu olarak da bilinir, genellikle asansör kabininin tavanına monte edilen küçük bir kontrol ünitesidir. Bu kutu, teknisyenin revizyon modunda asansörü kontrol etmek için kullandığı ana araçtır. Bu kutu olmadan, asansör boşluğunda detaylı inceleme ve onarım yapmak neredeyse imkansızdır.

Revizyon kutusunun temel işlevleri ve görevleri:

1. Revizyon modu aktivasyonu: Bu kutunun en önemli parçası, NORMAL ve REVİZYON olmak üzere iki modu olan bir seçici anahtardır. Bu anahtar revizyon moduna getirildiğinde, tüm asansör kontrol sistemi manuel moda geçer.
2. Hareket yönü kontrolü: Kutuda, kabini yukarı (UP) ve aşağı (DOWN) hareket ettirmek için ayrı butonlar bulunur. Bu butonlar “anlık” olarak çalışır; yani kabin yalnızca buton basılı tutulduğu sürece hareket eder.
3. ORTAK buton: Daha fazla güvenlik için, kabinin hareketi bir yön butonuna (yukarı veya aşağı) ve bir ortak butona (bazen COM veya ENABLE olarak etiketlenir) aynı anda basılmasını gerektirir. Bu tasarım, butonlardan birine yanlışlıkla basılması nedeniyle kabinin kazara hareket etmesini önler.
4.  Acil Durdurma: Genellikle mantar şeklinde tasarlanmış büyük kırmızı bir düğme (mantar bozkırı), acil bir durumda kontrol devresine giden elektriği anında kesip asansörü tamamen durdurmak için kutuya monte edilmiştir. Bu düğme basıldığında kilitli kalır ve serbest bırakmak için çevrilmesi veya çekilmesi gerekir.
5. Aydınlatma ve Elektrik temini: Revizyon kutusunda genellikle standart bir elektrik prizi (matkap veya taşınabilir lamba gibi elektrikli aletleri kullanmak için) ve tünel ışığını (kuyu ışığı) açıp kapatmak için bir anahtar bulunur.

Asansör kutusu revizyonu

Revizyon kutusunun görünüm özellikleri:

• Gövde malzemesi: Genellikle kuyu içindeki darbelere ve çevre koşullarına dayanması için sıkıştırılmış plastik (ABS) veya sacdan yapılır. Rengi, kolayca ayırt edilebilmesi için genellikle sarı, turuncu veya kırmızıdır.
• Boyutları: Kabin tavanında fazla yer kaplamayan küçük ve kompakt, kübik veya dikdörtgen bir kutudur.
• Kutu üzerindeki bileşenler:
  ○ Mod seçim anahtarı (Normal/Revizyon): İki konumlu döner anahtar.
  ○ Yukarı hareket düğmesi (UP): Genellikle mavi veya beyaz renkte ve yukarı ok sembolüyle.
  ○ Aşağı hareket düğmesi (DOWN): Genellikle sarı veya siyah renkte ve aşağı ok sembolüyle.
  ○ Ortak düğme (COMMON/ENABLE): Siyah veya gri.
  ○ Acil durdurma düğmesi: Büyük kırmızı mantar düğme.
  ○ Elektrik prizi: Elektrikli aletleri bağlamak için kullanir.
  ○ Kuyu ışığı butonu: Kuyu içindeki ışıkları kontrol etmek için küçük bir anahtar.
  ○ (Opsiyonel) Siren veya alarm: Bazı modellerde, alarmı bildirmek için bir zil de bulunur.

Tüm bu bileşenler açık ve net bir şekilde etiketlenmelidir.

Dördüncü Bölüm: Ek Güvenlik ve Teknik Notlar

• Teknik Uzman: Revizyon modunu ve kutusunu yalnızca eğitimli ve kalifiye personel kullanabilir. Sıradan personel tarafından kullanılması ölümcül kazalara yol açabilir.
• Kabin Tavan Koruyucusu: Teknisyen, araç tavanına girmeden önce korkulukların veya güvenlik bariyerlerinin yerinde ve iyi durumda olduğundan emin olmalıdır.
• Giriş Öncesi Kontrol: Revizyon modunu etkinleştirmeden önce teknisyen, aracın içinde veya seyir yolunda kimsenin olmadığından emin olmalıdır.
• Çift Yönlü İletişim: Makine dairesinde veya lobide ikinci bir teknisyen varsa, aralarında sürekli sözlü veya kablosuz iletişim olmalıdır.
• Durumsal Farkındalık: Teknisyen, kabinin kuyudaki konumunun her zaman farkında olmalı ve böylece kabinin üstündeki (kuyu tavanı) veya altındaki (kuyu tabanı) engellere çarpmamalıdır. Modern kontrol sistemlerinde, kabinin bu modda belirli bir aralığın ötesine hareket etmesini engelleyen “üst ve alt revizyon sınırları” bulunur.
• Travel kablosuna bağlantı: Revizyon kutusu, travel kablosunun bir parçası olan bir kablo demeti aracılığıyla ana kontrol paneline bağlanır. Bu bağlantıların bütünlüğü, kutunun doğru çalışması için kritik öneme sahiptir.

Sonuç

Asansör revizyonu, yaygın olarak kullanılan bu cihazın güvenliğini ve verimliliğini sağlamak için özel ve kritik bir süreçtir. Güvenli ve kontrollü bir çalışma modu olan revizyon modu ve teknisyenin ana aracı olan revizyon kutusu, bu işlemde merkezi bir rol oynar. Bu sistemlerin hassas ve standartlaştırılmış tasarımı, teknisyenin asansör boşluğunun kalbinde, otomatik asansör hareketinin tehlikelerinden uzakta, karmaşık muayene ve onarım görevlerini güvenle gerçekleştirmesini sağlar. Bu sistemlerin işleyişinin doğru bir şekilde anlaşılması, yalnızca uzmanlar için değil, aynı zamanda bina yöneticilerinin asansör servis ve bakım sözleşmelerini daha iyi takip edebilmeleri için de çok faydalıdır.